ಗಾಂಧಿಯನ್ನು ನಾನೇಕೇ ಓದುತ್ತೇನೆ? ನಾನೇಕೆ ಮೆಚ್ಚುತ್ತೇನೆ, ಎನ್ನುವುದರ ಕುರಿತು ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಬರೆಯುತ್ತೇನೆಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದೆ. ಆದರೇ, ನನ್ನ ಸೋಮಾರಿತನ ಅದಾಗದಂತೆ ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. ಆದರೂ, ಹಟಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದವನಂತೆ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗಿರುವ ದುಗುಡವನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು ಬಯಸಿದ್ದೇನೆ. ಗಾಂಧೀಜಿ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವಾಗ ದುಗುಡವೇಕೆ? ಇದು ನಿಮಗೆ ಕಾಡುವ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಸರಿ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೂ, ಗಾಂಧಿ ಬದುಕಿದ್ದಾಗಿನಿಂದ, ಅವರು ಸತ್ತು ಎಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷವಾದರೂ ಅವರನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸುವ, ಹಂಗಿಸುವ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅವರ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಬೇಳೆ ಬೇಯಿಸಿಕೊಂಡವರೂ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲ. ಆದರೇ, ಈ ದೂಷಿಸುವ ಗುಂಪಿಗೆ, ಗಾಂಧಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಏನೇನೂ ತಿಳಿಯದೇ ಇರುವುದು, ಅಂಧಕಾರದಲ್ಲಿ ದೂಷಿಸುವುದು ನನ್ನನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿರುವ ವಿಷಯ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಅಂಧಕಾರ ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತದೆಯೆಂದರೇ, ಒಬ್ಬನನ್ನು ನಂಬಿದರೇ, ವಿಶ್ವಾಸವಿಟ್ಟರೇ ಅವನನ್ನು ದೇವಮಾನವವೇನು? ದೇವರನ್ನೇ ಮಾಡಿ ಸ್ವರ್ಗ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತೇವೆ. ದ್ವೇಷವೆಂದರೇ ಇಲ್ಲಸಲ್ಲದ್ದು ಸೃಷ್ಠಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಕಳನಾಯಕನನ್ನಾಗಿಸುತ್ತೇವೆ. ಇವೆರಡರಲ್ಲೂ ನಾವು ನಿಸ್ಸೀಮರು. ಅದನ್ನು ಗಾಂಧಿಜಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಚಾಚು ತಪ್ಪದೇ ಮಾಡುತ್ತ ಬಂದಿದೆ, ಒಂದು ಗುಂಪು.
ಇರಲಿ, ಈಗ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬರೋಣ, ನಾನು ನಿಮ್ಮನ್ನು ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಗಾಂಧಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನೀವೊಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿ, ಗಾಂಧೀಜಿಯೂ ನಮ್ಮಂತೆಯೇ ನಡೆದಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಾ ಸಾಗೋಣ. ಗಾಂಧಿಯನ್ನು ನೀವು ಏನಾಗಿ ನೋಡಿದ್ದೀರಿ, ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ಬದಿಗಿಟ್ಟು, ನನ್ನೊಂದಿಗಿರಿ.
ಗಾಂಧೀಜಿಯನ್ನು ವಿವಿಧ ಹಂತದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. ನಮ್ಮಂತೆ ನಿಮ್ಮಂತೆಯೇ ಎಂದರೂ ಸರಿ. ಆದರೇ, ಅವರು ಸಾಗಿದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಿರತೆಯಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ, ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಅದೆಷ್ಟು ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿರಬಹುದು, ಅದೆಷ್ಟು ಕದ್ದಿರಬಹುದು, ತಿನ್ನುವ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು ದುಡ್ಡಿನ ತನಕ (ಅದು ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದಿದ್ದರೇ!?). ಸತ್ಯ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ ನಾಟಕ, ಸಿನೆಮಾ ಅದೆಷ್ಟು ಬಾರಿ ನೋಡಿಲ್ಲ. ನನಗೆ ನೆನಪಿರುವಂತೆ, ಕೊಣನೂರಿನ ನಟರಾಜ ಥಿಯೆಟರಿನಲ್ಲಿ ಆ ಸಿನೆಮಾ ನೋಡಲು ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಿನ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದದ್ದು ಸಿನೆಮಾ ನೋಡುವಾಗ ಅತ್ತಿದ್ದು ನೆನಪಿದೆ. ಅವರ್ಯಾರು, ನಾನು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸತ್ಯವಂತನಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತೇನೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆಂಬ ಮಾಹಿತಿಯಿಲ್ಲ.
ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ತಮ್ಮ ಯೌವ್ವನದಲ್ಲಿ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ (ಮನುಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರೇ) ಯೌವ್ವದನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿದತ್ತವಾದ ಸಹಜ ಆಸೆ, ಕಾಮಾನೆಗಳು ಬಂದೇ ಬರುತ್ತವೆ. ಸೊಗಲಾಡಿತನಕ್ಕೆ ವಾದ ಮಾಡಬಹುದು. ಅವರ ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗೇನಿದೆ, ಎಂಬುದು ಆತನಿಗೆ ಮಾತ್ರ ತಿಳಿದಿರುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಅಷ್ಟು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಿ ಬರೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಗತಿಯಲ್ಲ. ಅದನ್ನು, ಝರಿಯುವವರು ಜರಿಯಬಹುದು, ಅದು ಅವರ ವಿವೇಚನಾ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿದ್ದು.
ಮೂರನೆಯದಾಗಿ, ವೃತಿಪರತೆ ಬಂದಾಗ, ಅವರಿಗಿದ್ದ ಭಯ, ಆತಂಕವನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಾ ಬರುವುದು. ನಾವು ಮೊದಲಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದಾಗ ಆದ ನೋವುಗಳು, ಬೇಸರಗಳು, ಭಯ, ಆತಂಕ ಇದನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನು (ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂಕ ತೆಗೆದು ಪಾಸಾಗುವವರು, ನನ್ನಂತವರು) ಅನುಭವಿಸಿರುತ್ತಾನೆ, ರ್ಯಾಂಕ್ ತೆಗೆದವನಿಗೆ ಆ ಸಮಸ್ಯೆ ಕಾಡಿರುವುದಿಲ್ಲವೆನಿಸುತ್ತದೆ.
ನಾಲ್ಕನೆಯದಾಗಿ, ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಅನೇಕಾನೇಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳು. ಗಾಂಧೀಜಿ ಯಾವತ್ತಿಗೂ ಬೇರೆಯವರ ಮೇಲೆ ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ತನ್ನನ್ನೇ ತಾನು ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕೆ ತಲ್ಲಿದರು. ವಿದೇಶಿ ನೆಲದಲ್ಲಿ ತಾನೊಬ್ಬ ಸಸ್ಯಹಾರಿಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿದದ್ದು ಅದಕ್ಕೊಂದು ನಿದರ್ಶನ.
ಐದನೆಯದಾಗಿ, ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘಟನೆಗಳು. ಆ ಕೊರೆಯುವ ಚಳಿಯಲ್ಲಿ, ತನಗಾದ ಅವಮಾನವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಮರೆತು ತಾನು ತನ್ನ ಕೆಲಸ ಮುಗಿಸಿ ಮರಳಬಹುದಿತ್ತು. ಇದು ತನಗಾದ ಅನ್ಯಾಯವಲ್ಲವೆಂದು ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿ ಅಹಿಂಸೆಯ ಅಸ್ತ್ರಹಿಡಿದು ಸಾಧಿಸಿದ್ದು! ಯಾವನೋ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದವನು ಗಾಡಿಗೆ ಅಡ್ಡ ಬಂದರೇ ಜಗಳಕ್ಕಿಳಿಯುವ ನಾವು, ಈಡೀ ಜೀವನವೆಲ್ಲಾ ಶಾಂತಿ, ಅಹಿಂಸೆಗೆ ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟು ಬದುಕಿದ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವುದೇ? ಅರ್ಧ ಗಂಟೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಿಂಡಿ ನೀಡಲು ತಡವಾದರೇ ಸಹಿಸದ ನಾವು, ತಿಂಗಳುಘಟ್ಟಲೇ ಉಪವಾಸ ಮಾಡಿದ ಮಹಾತ್ಮನನ್ನು ಜರಿಯುವುದೇ?
ಆರನೆಯದಾಗಿ, ಸ್ವಲ್ಪ ಚಳಿಯಾದರೇ ಮೂರು ಕಂಬಳಿ ಬೇಕು, ಸೆಕೆಯಾದರೇ ಫ್ಯಾನ್ ಎಸಿ ಬೇಕೆಂದು ಪರದಾಡುವ ನಾವುಗಳು ವರ್ಷಾನುಗಟ್ಟಲೇ ಪೂರ್ತಿಬಟ್ಟೆಯೇ ಇಲ್ಲದೇ, ಆ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕಾಜಿ ತ್ಯಜಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಕುರಿತು ಭಾಷಣ ಬಿಗಿಯುವುದು ಮೆಚ್ಚಲೇಬೇಕಾದ ಸಂಗತಿ.
ಏಳನೆಯದಾಗಿ, ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಕನಸಿನ ಪ್ರಪಂಚ/ಜಗತ್ತು ಹೇಗಿತ್ತು? ಅದನ್ನೊಮ್ಮೆ ತಾವುಗಳೇ ಓದಬೇಕೆಂದು ಮನವಿ. ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸೈನ್ಯೆ ಬೇಡ, ಅದಕ್ಕಾಕುವ ಹಣವನ್ನು ಬಡವರ ಏಳಿಗೆಗೆ ಹಾಕೋಣ. ಇಡೀ, ವಿಶ್ವವೇ ಒಂದು ಕುಟುಂಬ ಎನ್ನುವುದನ್ನ ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸೋಣವೆಂಬುದಿತ್ತು. ದ್ವೇಷವೇ ಜೀವನವೆಂದು ನಂಬಿರುವ ಹಲವರಿಗೆ ಯುದ್ಧದ ಮದವಿರಬೇಕಲ್ಲವೇ? ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಳ್ಳಿ ಹೇಗಿರಬೇಕೆಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಅದ್ಬುತಾ. ಅವರ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ, ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಬೀಳುವ ಮಳೆ ಹನಿಯಂತಿರಬೇಕು, ಎಲ್ಲಾ ಹನಿಗಳು ಬಿದ್ದರೂ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ತೊಂದರೆ ಕೊಡದಂತೆ, ಅದರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಎಂಟನೆಯದಾಗಿ, ಗಾಂಧೀಜಿ ಮುಟ್ಟದ ವಸ್ತುವಿಲ್ಲ. ಅವರನ ನಡುವಳಿಕಗೆ ಅವರು ವಾರ್ಧಾದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ದಿನಗಳು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ನಡುವೆ ಅವರು ನಡೆಸಿದ ಶಿಕ್ಷಣದ ಕುರಿತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನ ಉದಾಹರಣೆ. ಸ್ವರಾಜ್ ಎಂದರೇನು? ಗ್ರಾಮ್ ಸ್ವರಾಜ್ ಬರೆದ ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಕೊನೆಯ ತನಕವೂ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ, ಮಾರ್ಪಾಡಾಗುತ್ತಾ ಬರುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ನಲ್ವತ್ತೈವತ್ತು ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೇಳುವ ತಾಕತ್ತಿದೆ.
ಒಂಬತ್ತನೆಯದಾಗಿ, ದೇಶ ವಿಭಜನೆ ಕುರಿತು. ತನ್ನೆದುರು ನೋವು, ಅಹಿಂಸೆಯಾಗಬಾರದೆಂಬ ಒಂದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಜೊತೆಗೆ ನಾನು ಹೇಳುವುದಾದರೇ, ಯಾರೂ ಅಶಕ್ತನಿರುತ್ತಾನೋ ಅವನನ್ನು ನಾವು ಉಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತೇವೆ. ಬಲಿಷ್ಠನಾದವನು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಬಹುದು, ನೋಯಿಸಬಹುದೆಂಬ ಆತಂಕದಿಂದ. ಅದನ್ನೇ ಗಾಂಧೀಜೀ ಮಾಡಿದರೆಂಬುದು ನನ್ನ ವಾದ.
ಹತ್ತನೆಯದಾಗಿ, ನೆಹರು ಪರ ನಿಂತದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಂತಜ್ಜ ಬರೆದಿರುವ ಮೂಜನ್ಮ ಓದಿ. ಅವರು ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯರಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಒಂದು ರೀತಿಯ ಪ್ರೇಮ, ಮೋಹ ನೆಹರು ಕಡೆಗೆ ಎಳೆದಿರುವುದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ, ಅಥವಾ ನೆಹರು ಅವರನ್ನು ಸೆಳೆದಿರುವುದು ಸುಳ್ಳುಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ನಂಬಿಕೆ.
ಇನ್ನೂ ಬರೆಯುವುದಿದೆ, ಸದ್ಯಕ್ಕಿಷ್ಟು ಸಾಕಲ್ಲವೇ!
ಕೊನೆಯ ಹನಿ: ದಯವಿಟ್ಟು ಓದಿ, ಯಾವುದೋ ಭಾಷಣ ಕೇಳಿ, ಸುಳ್ಳು ಸುದ್ಧಿ ಹಬ್ಬಿಸಬೇಡಿ.
